Hükümetlerarasıcılık klasik realizmin Avrupa bütünleşmesine uyarlanmış şeklini ifade etmektedir. Realizmin önde gelen isimlerinden Stanley Hoffman, 1970’li yıllarda Avrupa’da dönemin Fransa Cumhurbaşkanı Charles De Gaulle’ün başını çektiği milliyetçi politikalarından etkilenmiş, bu yıllardaki gelişmelerin sistematik analizini yapmış ve neo-fonksiyonalizmin eleştirisini yaparak hükümetlerarasıcılığını ortaya atmıştır. Bu sorgulamayı yaparken Morgenthau’nun realist teorilerinin temel savı olan devlet-merkezli yaklaşımı benimsemiştir.19 Buna göre, Avrupa entegrasyonu ile ulusların bütünlük ve egemenliklerinin korunması farklı iki olgu olmayıp birbirini tamamlayıcı nitelikte olup birlikte ortak sorunların çözümü için devletler birbirlerine ihtiyaç duymaktadır. Bu kuram önce Fransa’da, daha sonra İngiltere’de popüler olmuştur.
1980 ve 1990’larda meydana gelen olaylar neticesinde neo-fonksiyonalist teori tekrar önem kazansa da hükümetlerarasıcılık günümüze kadar tartışılmaya devam etmiştir. Özellikle karar alma sürecinde Bakanlar Konseyi’nin baskın olması, üye ülkelerin kendi anayasalarına sahip olmaları ve diğer ülkelerle ikili antlaşmalara imza atmaları, ulusal politikalara devam etmeleri, marş, bayrak ve AB vatandaşlığı gibi sembollere rağmen Avrupa ülkelerinin kendi marş vb. sembollere bağlılığını sürdürmeleri bu kuramın ne kadar güçlü olduğunu bizlere göstermektedir.
Andrew Moravcsick, Avrupa Tek Senedi örneğinden yola çıkarak neo-fonksiyonalist ve hükümetlerarasıcılık teorilerinin eksiklerini saptayarak ortaya liberal hükümetlerarasıcılık adında yeni bir Avrupa Bütünleşmesi teorisi ortaya atmıştır. Buna göre, liberal hükümetlerarasıcılık bireyler, ulusal baskı gruplarını önemli görmekte, iç-dış politika ayrımı yapmamakta ve yüksek politikada işbirliğini olanaklı görmektedir.
0 yorum:
Yorum Gönder